Karwakrol (CV) to fenolowy monoterpenoid występujący w olejkach eterycznych roślin takich jak oregano (Origanum vulgare), tymianek (Thymus vulgaris), lepidium flavum (Lepidium flavum), dzika bergamotka (Citrus aurantium bergamia) i innych. Wykazuje szeroki zakres bioaktywności, które mogą być cenne do zastosowań klinicznych, w tym właściwości przeciwdrobnoustrojowe, przeciwutleniające i przeciwnowotworowe. Aktywność przeciwdrobnoustrojową przypisuje się wolnej grupie hydroksylowej, hydrofobowemu charakterowi i fenolowej strukturze karwakrolu. Ostatnie badania nad karwakrolem wykazały znaczący potencjalny czynnik przeciwko patogenom przenoszonym przez żywność, zwłaszcza Escherichia coli, Salmonella i Bacillus cereus. Dodatkowo, karwakrol wykazuje znaczną aktywność przeciwutleniającą i został z powodzeniem wykorzystany, często w połączeniu z tymolem, jako fito-dodatek do diety w celu zwiększenia statusu antyoksydacyjnego.

Z drugiej strony, eugenol, znany również jako C10H12O2 lub CH3C6H3, jest lotnym związkiem fenolowym. Występuje w goździkowym olejku eterycznym ekstrahowanym z pąków i liści drzew Eugenia caryophyllata. Eugenol stanowi główny składnik (70-90%) olejku goździkowego i przyczynia się do jego charakterystycznego aromatu. Tradycyjnie olejek goździkowy, zawierający eugenol, był stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne, antyseptyczne i przeciwskurczowe.

Karwakrol i eugenol przeciwko gatunkom Candida

Karwakrol i eugenol są szeroko badane pod kątem ich potencjału jako środków przeciwgrzybiczych i przeciwdrobnoustrojowych. W szczególności są one badane przeciwko gatunkom Candida, zwłaszcza w modelach eksperymentalnych na zwierzętach.

W badaniu skoncentrowanym na kandydozie jamy ustnej, zarówno karwakrol, jak i eugenol wykazały znaczące działanie przeciwgrzybicze poprzez znaczne zmniejszenie liczby jednostek tworzących kolonie Candida (CFU) w jamie ustnej w okresie leczenia trwającym osiem dni. Oceny mikrobiologiczne i histopatologiczne wykazały, że oba związki skutecznie hamowały wzrost grzybów. Karwakrol był szczególnie skuteczny, całkowicie zapobiegając kolonizacji strzępek, podczas gdy eugenol pozwalał jedynie na niewielką miejscową obecność strzępek. Wyniki te potwierdzają potencjalne zastosowanie karwakrolu i eugenolu jako alternatywnych opcji terapeutycznych w przypadku kandydozy jamy ustnej, działając porównywalnie do standardowego środka przeciwgrzybiczego, nystatyny [1].

W innym badaniu dotyczącym kandydozy pochwy, zarówno karwakrol, jak i eugenol wykazały korzystne działanie profilaktyczne i terapeutyczne przeciwko Candida albicans. Profilaktycznie karwakrol skutecznie wyeliminował obecność grzybów pochwowych, podczas gdy eugenol osiągnął znaczną redukcję kolonii Candida po leczeniu. W szczególności oceny histologiczne potwierdziły, że leczone szczury nie wykazywały obecności Candida w świetle pochwy w porównaniu z grupami kontrolnymi. Odkrycia te podkreślają skuteczność karwakrolu i eugenolu jako naturalnych środków przeciwgrzybiczych, sugerując ich potencjał w zapobieganiu i leczeniu kandydozy pochwy [2].

Ponadto przeprowadzono badania kliniczne w celu oceny skuteczności przeciwgrzybiczej i potencjalnego działania synergistycznego pięciu składników olejków eterycznych – aldehydu cynamonowego, α-pinenu, limonenu, eukaliptolu i eugenolu – przeciwko różnym szczepom Candida wyizolowanym z próbek klinicznych pochwy. Wyniki wykazały, że aldehyd cynamonowy i eugenol wykazywały najbardziej znaczącą aktywność przeciwgrzybiczą, hamując wszystkie testowane szczepy i wykazując silny efekt addytywny. Eugenol wykazał średnią strefę zahamowania (IZ) wynoszącą 35,2 mm i wyeliminował komórki grzybów w ciągu 1 godziny. Odkrycia te wskazują, że eugenol zapewnia znaczny potencjał jako bezpieczne, naturalne leczenie kandydozy [3].

Ponadto w innym badaniu badano połączenie eugenolu z niższymi, mniej toksycznymi dawkami amfoterycyny B (AmpB) w celu wzmocnienia działania przeciwgrzybiczego i zminimalizowania toksyczności wobec Candida albicans. Wyniki wykazały, że połączenie eugenolu i AmpB skutkowało znacznie większą aktywnością przeciw Candida w porównaniu do leczenia przy użyciu każdego z tych środków osobno. Kombinacja ta doprowadziła do śmierci komórek grzybów wywołanej reaktywnymi formami tlenu (ROS) i hiperpolaryzacji mitochondriów. Eugenol wydaje się również hamować kanały wapniowe i zwiększać retencję AmpB w komórkach grzybów, prowadząc do znacznego uszkodzenia komórek. Odkrycia te potwierdzają potencjalne zastosowanie eugenolu w połączeniu z amfoterycyną B w celu skutecznego leczenia zakażeń Candida przy jednoczesnym zmniejszeniu zapotrzebowania na wyższe, bardziej toksyczne dawki leków przeciwgrzybiczych [4].

Co więcej, w badaniu klinicznym dotyczącym kandydozy oceniano właściwości przeciwgrzybicze olejku eterycznego z goździków (CEO) i eugenolu (EUG). Badacz wyizolował Candida spp. z jamy ustnej pacjentów z hematologicznymi nowotworami złośliwymi. Badanie wykazało, że CEO i EUG były skuteczne przeciwko wszystkim testowanym szczepom Candida, z minimalnymi stężeniami hamującymi (MIC) w zakresie od 0,25-2 mg / ml. Oba naturalne produkty wykazały zdolność wiązania się z ergosterolem w błonie komórkowej drożdży. Dodatkowo, interakcje między CEO, EUG i różnymi lekami przeciwgrzybiczymi – chlorkiem cetylopirydyniowym,
chlorheksydyną, azotanem srebra i triklosanem – wykazały działanie synergistyczne lub addytywne, z wyjątkiem nystatyny. Wyniki te podkreślają CEO i EUG jako obiecujące fitofarmaceutyki do stosowania miejscowego w leczeniu powierzchownej kandydozy [5].

Dodatkowo, inne badanie koncentrowało się na wpływie eugenolu na tworzenie biofilmu przez gatunki Candida (Candida dubliniensis i Candida tropicalis) u pacjentów zakażonych wirusem HIV. Tworzenie biofilmu znacznie komplikuje infekcje, często prowadząc do oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i mechanizmy obronne gospodarza. Wyniki wykazały, że eugenol skutecznie hamował tworzenie biofilmu i aktywność metaboliczną w biofilmach po 24 godzinach leczenia. Ponadto ekspozycja na eugenol zmniejszyła hydrofobowość komórek planktonicznych i znacznie zmniejszyła ich adhezję do komórek HEp-2 i powierzchni polistyrenowych. Odkrycia te potwierdzają silne właściwości przeciwgrzybicze eugenolu wobec niealbicansowych gatunków Candida, podkreślając jego podwójną skuteczność w hamowaniu zarówno wzrostu komórek planktonicznych, jak i tworzenia biofilmów na różnych powierzchniach [6]. Ponadto w badaniu oceniano skuteczność eugenolu in vitro przeciwko mieszanym biofilmom Candida albicans i Streptococcus mutans. Eugenol sam i w połączeniu z lekami przeciwdrobnoustrojowymi skutecznie zwalczał biofilmy, wykazując silną synergię, szczególnie z flukonazolem i azytromycyną. Eugenol znacząco zmniejszał liczbę komórek C. albicans zarówno w pojedynczych, jak i mieszanych biofilmach. Przy stężeniu 800 μg/ml, badanie mikroskopowe potwierdziło usunięcie komórek biofilmu ze szklanych powierzchni. Zależny od czasu test zabijania wykazał zależny od dawki efekt eradykacji eugenolu na wstępnie uformowanych komórkach biofilmu. Co istotne, eugenol wykazywał silną synergię z flukonazolem przeciwko biofilmom CAJ-12 oraz z azytromycyną przeciwko biofilmom mieszanym, wskazując na silne interakcje przeciwdrobnoustrojowe. Odkrycia te sugerują, że eugenol, szczególnie w połączeniu z flukonazolem lub azytromycyną, jest wysoce skuteczny w kontrolowaniu infekcji jamy ustnej poprzez zwalczanie biofilmów C. albicans i S. mutans [7].

W badaniu naukowym zbadano mechanizmy działania głównych składników fenolowych olejków eterycznych z oregano i goździków – karwakrolu i eugenolu – przeciwko gatunkom Candida. Ich działanie oceniano również pod kątem skuteczności terapeutycznej w leczeniu eksperymentalnej kandydozy jamy ustnej wywołanej przez Candida albicans u szczurów poddanych immunosupresji. Karwakrol i eugenol działały grzybobójczo na rosnące wykładniczo C. albicans. Co ciekawe, temu działaniu grzybobójczemu towarzyszyło uwalnianie substancji absorbujących przy 280 nm. W immunosupresyjnym szczurzym modelu kandydozy jamy ustnej, leczenie karwakrolem lub eugenolem znacząco zmniejszyło liczbę kolonii pobranych z jamy ustnej szczurów leczonych przez osiem kolejnych dni w porównaniu do nieleczonych szczurów
kontrolnych. Podobne wyniki uzyskano w przypadku nystatyny stosowanej jako leczenie referencyjne. Wyniki in vitro wskazywały, że zarówno karwakrol, jak i eugenol wywierały działanie przeciwpasożytnicze poprzez uszkodzenie integralności komórkowej [8].

Ponadto w innym badaniu oceniano skuteczność eugenolu i flukonazolu w leczeniu zapalenia rogówki Candida przy użyciu modelu eksperymentalnego. Wyniki wykazały, że minimalne stężenia hamujące (MIC) eugenolu i flukonazolu przeciwko C. albicans wynosiły odpowiednio 2 mg/ml i >0,4 mg/ml. Badanie wykazało, że co najmniej 75% oczu leczonych eugenolem w pełni wyzdrowiało z zapalenia rogówki, a u pozostałych 25% zaobserwowano znaczną poprawę w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki wskazują, że eugenol jest naturalnym, bezpiecznym i skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym w leczeniu grzybiczego zapalenia rogówki, skutecznym niezależnie od tego, czy leczenie rozpoczęto natychmiast, czy cztery dni po indukcji zapalenia rogówki [9]. Co więcej, w badaniu oceniano trzy silne kongenery tosylanu eugenolu (ETC-5, ETC-6, ETC-7) pod kątem ich wpływu na kluczowe czynniki wirulencji Candida albicans. ETC znacząco zmniejszyły przyleganie C. albicans, całkowicie zahamowały morfogenezę przy minimalnym stężeniu hamującym (MIC) i znacznie zmniejszyły tworzenie biofilmu. Hamowały również aktywność enzymatyczną i zmniejszały regulację genów związanych z wirulencją. Odkrycia te sugerują, że te nowe ETC skutecznie celują i hamują główne czynniki wirulencji u C. albicans, zapobiegając jego przejściu ze stanu komensalnego do patogennego [10].

Inne badanie potencjału przeciwgrzybiczego eugenolu wykazało, że w stężeniu 1,0% v/v eugenol skutecznie hamował wzrost C. albicans i był grzybobójczy. Powodował wyciek zawartości komórkowej i zwiększał przepuszczalność komórek. Analiza mikroskopowa ujawniła zaburzenia struktury ściany komórkowej C. albicans pod wpływem eugenolu. Sugeruje to, że eugenol zaburza integralność i morfologię ściany komórkowej, ostatecznie hamując wzrost grzybów [11]. Co więcej, inne badanie wykazało, że imidazol 13 pochodzący z eugenolu wykazywał niezwykłą siłę działania przeciwko Candida albicans i minimalną toksyczność. Wyniki ujawniły również, że związki pochodne zakłócały biosyntezę ergosterolu grzybów, kluczowy proces przetrwania grzybów, i oddziaływały z kluczowym enzymem zaangażowanym w ten szlak. Odkrycia te podkreślają potencjał związków pochodnych jako kandydatów do opracowania nowych terapii przeciwgrzybiczych [12].

Badanie mechanizmów przeciwdziałania infekcjom grzybiczym wykazało, że eugenol wiąże się z błoną komórkową Candida, zakłócając biosyntezę ergosterolu i powodując uszkodzenie ściany komórkowej i błony. Hamuje również tworzenie się kanalików zarodkowych, zmniejsza stres oksydacyjny w komórkach grzybów i zwiększa przepuszczalność błony komórkowej. Dodatkowo eugenol hamuje adhezję grzybów do powierzchni, zapobiega tworzeniu się biofilmów i zakłóca
tworzenie się biofilmów. Działania te sprawiają, że eugenol jest silnym środkiem przeciwko kandydozie, szczególnie w przypadku postaci śluzówkowo-skórnych, takich jak infekcje jamy ustnej i sromu i pochwy. Potrzebne są jednak dalsze badania, w tym badania kliniczne i analizy molekularne, aby w pełni zrozumieć jego potencjał terapeutyczny i opracować nowe środki przeciwgrzybicze oparte na eugenolu [13].

Co więcej, w jednym z badań zbadano właściwości przeciwgrzybicze eugenolu i jego interakcję z lekiem przeciwgrzybiczym nystatyną przeciwko Candida albicans. Wyniki wskazały, że eugenol ma właściwości przeciwgrzybicze przeciwko C. albicans [14]. Dodatkowo, badanie nad karwakrolem ujawniło jego znaczące działanie przeciwgrzybicze przeciwko gatunkom Candida, w tym C. albicans i Nakaseomyces glabratus. Stwierdzono, że karwakrol zakłóca integralność wakuoli grzybowych, prowadząc do upośledzenia funkcji wakuolarnych niezbędnych do wzrostu i morfogenezy grzybów. Zakłócenie to skutkuje zmniejszonym tworzeniem się strzępek i wadliwymi strukturami grzybów. Wyniki te wskazują na włączenie karwakrolu do strategii leczenia przeciwgrzybiczego, szczególnie jako alternatywy w walce z rosnącą opornością przeciwgrzybiczą [15].

Ponadto, w badaniu naukowym badano połączenie leku przeciwgrzybiczego worykonazolu z karwakrolem przeciwko różnym gatunkom Candida. Karwakrol wykazał znaczące działanie przeciwgrzybicze z MIC wynoszącymi średnio 66,87 μg / ml dla C. albicans, 75 μg / ml dla C. glabrata i 95 μg / ml dla C. krusei. Worykonazol miał różne poziomy skuteczności, a połączenie karwakrolu z worykonazolem wykazywało działanie synergistyczne [16]. W innym badaniu oceniano skuteczność przeciwgrzybiczą karwakrolu wobec C. auris przy użyciu metody mikrorozcieńczeń w celu określenia MIC, które wahały się od 125 do 500 μg/ml. Stwierdzono, że karwakrol wywołuje stres oksydacyjny u C. auris, o czym świadczy znaczny wzrost aktywności enzymów antyoksydacyjnych i poziomu peroksydacji lipidów. Ten stres oksydacyjny jest potencjalnym mechanizmem jego działania przeciwgrzybiczego [17]. Dodatkowo, w badaniu zbadano potencjał karwakrolu jako skutecznego środka przeciwgrzybiczego przeciwko Candida albicans. Wyniki wykazały, że leczenie karwakrolem podniosło poziom stresu oksydacyjnego, zaburzyło funkcję mitochondriów i zwiększyło poziom wapnia, z których wszystkie wskazują na stres komórkowy i apoptozę. Co ważne, badanie wykazało, że karwakrol indukuje apoptozę u C. albicans poprzez aktywację kalcyneuryny, kluczowego szlaku sygnałowego. Odkrycia te potwierdzają, że karwakrol skutecznie zwalcza C. albicans poprzez różne mechanizmy, obejmujące bezpośrednie działanie przeciwgrzybicze i modulację immunologiczną [18].

W innym badaniu zbadano również mechanizmy przeciwgrzybicze tymolu i karwakrolu przeciwko Candida albicans. Wyniki ujawniły, że ekspozycja na tymol i karwakrol wywołała stres oksydacyjny i osłabiła systemy obrony antyoksydacyjnej C. albicans, prowadząc do uszkodzenia błony i
toksycznej kaskady rodników, w której pośredniczy peroksydacja lipidów. Wyniki sugerują, że karwakrol zagraża żywotności C. albicans poprzez indukowanie stresu oksydacyjnego i zakłócanie komórkowych mechanizmów antyoksydacyjnych [19].

Co więcej, w badaniu naukowym zbadano potencjał karwakrolu w leczeniu kandydozy jamy ustnej. Próbki pobrano od pacjentów kliniki stomatologicznej, w szczególności od osób noszących protezy zębowe. Grzyby Candida wyhodowano w celu oceny ich wrażliwości na karwakrol i nystatynę. Karwakrol wykazał znaczącą aktywność przeciwgrzybiczą wobec wszystkich testowanych gatunków Candida, ze średnim minimalnym stężeniem hamującym (MIC) wynoszącym 24,96 μg/ml i minimalnym stężeniem grzybobójczym (MFC) wynoszącym 23,48 μg/ml. W porównaniu z nystatyną, karwakrol wykazywał niższe MIC, a w połączeniu z nystatyną zwiększał skuteczność przeciwgrzybiczą. Wyniki te sugerują, że karwakrol może być skutecznym lekarstwem na kandydozę jamy ustnej, oferując obiecującą alternatywę dla leczenia przeciwgrzybiczego [20]. W innym badaniu oceniano połączony wpływ karwakrolu i tymolu na wzrost jedno- i mieszanych biofilmów Candida albicans i Staphylococcus epidermidis. Połączenie karwakrolu i tymolu wykazało silne działanie mikrobójcze, skutecznie eliminując wysoce tolerancyjne komórki przetrwalnikowe w biofilmach. Znacząco zmniejszyło to żywotność biofilmu i integralność strukturalną, co sugeruje obniżone ryzyko rozwoju oporności [21]. Co ciekawe, w badaniu zbadano potencjał włączenia eugenolu, głównego składnika olejku goździkowego, do pasty dentystycznej o nazwie Orabase. Naukowcy mieli na celu ocenę potencjału przeciwgrzybiczego eugenolu w preparacie odpowiednim do stosowania doustnego. Wyniki wykazały, że preparaty Orabase zawierające eugenol wykazywały znaczną aktywność przeciwgrzybiczą przy zachowaniu optymalnych właściwości fizycznych do stosowania doustnego. Preparat zapewniał kontrolowane i stopniowe uwalnianie eugenolu, skutecznie zwalczając infekcję grzybiczą i wykazywał silne właściwości adhezyjne, zapewniając przedłużony kontakt z dotkniętymi obszarami jamy ustnej. Odkrycia te sugerują, że włączenie eugenolu do Orabase jest realnym i innowacyjnym podejściem do poprawy leczenia kandydozy jamy ustnej [22].

Karwakrol i eugenol przeciwko Escherichia coli

Badanie naukowe dotyczyło zastosowania karwakrolu i eugenolu jako potencjalnych metod leczenia infekcji dróg moczowych (ZUM) wywołanych przez wielolekooporne szczepy E. coli, powszechnie występujące w szpitalach i środowiskach społecznych. Bakterie te często komunikują się i organizują swoje szkodliwe działania poprzez proces znany jako quorum sensing (QS). Zakłócając QS, karwakrol i eugenol mogą pomóc w leczeniu infekcji, które w przeciwnym
razie są oporne na wiele antybiotyków.

Badania wykazały, że znaczna liczba izolatów E. coli z próbek moczu pacjentów w Egipcie była oporna na wiele antybiotyków. W szczególności 94% z 67 badanych izolatów wykazywało oporność na wiele leków, a prawie połowa z nich została zidentyfikowana jako uropatogenne E. coli (UPEC), które są szczególnie związane z ZUM. Eugenol okazał się szczególnie skuteczny, zmniejszając tworzenie biofilmu o ponad 50% w typowych warunkach temperatury ciała. Co więcej, karwakrol i eugenol znacznie zmniejszyły również aktywność genów QS w bakteriach, co sugeruje, że mogą one osłabić zdolność bakterii do koordynowania ataków. Kiedy karwakrol i eugenol zostały połączone z konwencjonalnymi antybiotykami, znacznie zwiększyły skuteczność antybiotyków, wykazując potencjał jako uzupełniające leczenie pomagające przezwyciężyć oporność na antybiotyki [23].

Inne badanie koncentrowało się w szczególności na potencjale przeciwdrobnoustrojowym karwakrolu wobec bakterii E. coli wytwarzających β-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania (ESBL). Karwakrol wykazał znaczącą aktywność przeciwdrobnoustrojową, całkowicie hamując wzrost E. coli w ciągu 2 godzin od ekspozycji. Indukował produkcję reaktywnych form tlenu, depolaryzację błony bakteryjnej i śmierć komórek. Nawet w stężeniach subinhibicyjnych karwakrol zmniejszał ruchliwość i zdolność inwazji E. coli, wskazując na jego potencjał jako alternatywnej opcji leczenia [24].
Co więcej, w innym badaniu sprawdzono, czy połączenie ekstraktów z owoców cytrusowych (CFE), takich jak limonka, cytryna i calamansi, ze składnikami olejków eterycznych (EOC), w szczególności karwakrolem i tymolem, może zwiększyć ich skuteczność przeciwbakteryjną. W badaniach przetestowano wpływ tych ekstraktów i olejków eterycznych zarówno osobno, jak i razem na różne bakterie, w tym E. coli O157:H7, Salmonella Typhimurium i Listeria monocytogenes w temperaturze pokojowej. Stosowane osobno, ani ekstrakty cytrusowe (w stężeniu poniżej 20%), ani olejki eteryczne (w stężeniu 2,0 mM lub 0,032%) nie były w stanie skutecznie zabić bakterii. Jednak w połączeniu, środki te wykazały znaczną synergię, całkowicie eliminując wszystkie testowane bakterie. Wyniki sugerują, że połączenie ekstraktów z owoców cytrusowych z olejkami eterycznymi, takimi jak karwakrol i tymol, może znacznie poprawić ich właściwości przeciwbakteryjne [25]. Dodatkowo, w badaniu zbadano wpływ subletalnej ekspozycji na olejki eteryczne (EO), takie jak tymol (Thy), karwakrol (Car) i trans-cynamaldehyd (TC) na cechy wirulencji Escherichia coli O157:H7, szkodliwej bakterii często związanej z chorobami przenoszonymi przez żywność. Wyniki wykazały, że subletalne dawki Thy, Car i TC znacznie zmniejszyły ruchliwość, tworzenie biofilmu i aktywność pompy wypływu E. coli O157: H7. Stwierdzono, że efekty te były odwracalne – co oznacza, że powróciły do normalnego poziomu po usunięciu ekspozycji na EO – co dowodzi, że warunki te nie wywołały trwałych zmian w tych
cechach wirulencji. Co ważne, badanie wykazało również, że nie nastąpił wzrost oporności na antybiotyki ani znaczące zmiany w zdolności bakterii do przylegania lub inwazji na komórki ludzkie [26].

Potencjał przeciwgrzybiczy karwakrolu i eugenolu

W badaniu naukowym zbadano potencjał eugenolu wobec grzyba Trichophyton rubrum – częstej przyczyny przewlekłej grzybicy skóry i często opornej na leki przeciwgrzybicze. Wyniki wykazały, że eugenol miał MIC na poziomie 256 μg/ml, skutecznie hamując wzrost 50% testowanych szczepów T. rubrum. W badaniu zaobserwowano również znaczne zmniejszenie wzrostu grzybni (wegetatywnej części grzyba) i kiełkowania konidiów (procesu kiełkowania zarodników grzybów), co wskazuje na silne działanie przeciwgrzybicze. Co więcej, eugenol powodował zauważalne zmiany morfologiczne w grzybie, w tym tworzenie szerokich, krótkich i skręconych strzępek (długich nitkowatych gałęzi grzyba), wraz ze spadkiem konidiogenezy (tworzenia konidiów lub bezpłciowych zarodników). Uważa się, że te efekty przeciwgrzybicze wynikają z działania eugenolu na ścianę komórkową i błonę komórkową grzyba, w szczególności z jego zdolności do hamowania biosyntezy ergosterolu. Ergosterol jest kluczowym składnikiem błon komórkowych grzybów, niezbędnym dla ich integralności i funkcjonalności. Zakłócając ten proces, eugenol zaburza strukturę komórkową i mechanizmy wzrostu grzyba [27]. Odkrycia te podkreślają potencjał eugenolu jako silnego środka przeciwgrzybiczego, sugerując, że może on być obiecującą alternatywą w leczeniu infekcji wywołanych przez T. rubrum, szczególnie w przypadku tych szczepów, które są oporne na istniejące leki przeciwgrzybicze.

W innym badaniu badającym działanie przeciwgrzybicze eugenolu, naukowcy przetestowali jego aktywność przeciwko różnym grzybom, w tym gatunkom aspergilli (Aspergillus Niger, Aspergillus terreus i Emericella nidulans), penicilli (Penicillium expansum, Penicillium glabrum i Penicillium italicum) oraz fusaria (Fusarium oxysporum i Fusarium avenaceum). Badanie wykazało, że zdolność eugenolu do hamowania wzrostu grzybów różniła się znacznie w zależności od różnych szczepów i gatunków. Stężenie 100 mg/litr zostało zidentyfikowane jako kluczowy próg hamowania wzrostu P. expansum, P. glabrum, P. italicum, A. niger i E. nidulans, powyżej którego działanie eugenolu było głównie fungistatyczne, co oznacza, że mógł on zapobiegać dalszemu wzrostowi, ale nie zabijać grzybów. W przypadku A. terreus i F. avenaceum zahamowanie wzrostu osiągnięto przy nieco wyższym stężeniu 140 mg/litr. Warto zauważyć, że wzrost F. oxysporum został całkowicie zatrzymany przy stężeniu 150 mg/litr, co wskazuje na szczególnie silne działanie przeciwgrzybicze przeciwko temu gatunkowi [28].

Inne badanie przeprowadzone na myszach wykazało, że eugenol skutecznie zmniejszał nasilenie zapalenia rogówki. Osiągnął
to poprzez zmniejszenie infiltracji komórek zapalnych, zmniejszenie ekspresji cytokin prozapalnych i obniżenie obciążenia grzybami w oku. Dodatkowo, w ludzkich komórkach nabłonka rogówki stwierdzono, że eugenol zmniejsza produkcję cytokin prozapalnych. Jego właściwości przeciwzapalne przypisuje się aktywacji szlaku sygnałowego Nrf2/HO-1, który odgrywa ważną rolę w komórkowych mechanizmach obronnych przed stresem i urazami. Co więcej, eugenol wykazywał silne działanie przeciwgrzybicze wobec Aspergillus fumigatus. Hamował wzrost grzybów, zapobiegał przyleganiu grzyba do komórek gospodarza i uszkadzał integralność strukturalną biofilmów grzybiczych. Uważa się, że to działanie przeciwgrzybicze jest spowodowane zdolnością eugenolu do zakłócania błony komórkowej grzyba i zakłócania syntezy ergosterolu, istotnego składnika ściany komórkowej grzyba. Odkrycia te sugerują, że eugenol może być skuteczną opcją terapeutyczną w leczeniu grzybiczego zapalenia rogówki, oferując podwójne korzyści poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i zwalczanie infekcji grzybiczej [30].

Badanie na ludziach dotyczące eugenolu przeciwko kandydozie pochwy

Eugenol został oceniony pod kątem skuteczności w leczeniu kandydozy pochwy (VC) w kompleksowym badaniu wraz z tymolem w preparacie dopochwowym. W badaniu wzięło udział 459 pacjentek z 23 włoskich oddziałów ginekologicznych, które zostały losowo przydzielone do różnych metod leczenia w zależności od rozpoznania bakteryjnego zapalenia pochwy (BV) lub kandydozy pochwy. W przypadku osób, u których zdiagnozowano BV, porównywano opcje leczenia polegające na codziennym stosowaniu przez tydzień  płukanki zawierającej tymol i eugenol oraz standardowym leczeniu czopkami dopochwowymi zawierającymi ekonazol, stosowanymi co noc przez trzy dni. Wyniki wykazały, że tymol i eugenol stosowane dopochwowo były tak samo skuteczne jak ekonazol w zmniejszaniu objawów kandydozy pochwy. Badanie podkreśla potencjał eugenolu jako skutecznego środka przeciwgrzybiczego, zdolnego do zmniejszenia zależności od konwencjonalnych leków przeciwgrzybiczych. Odkrycia te są istotne, ponieważ sugerują, że naturalne środki lecznicze, takie jak eugenol, mogą być równie skuteczne jak tradycyjne metody leczenia infekcji grzybiczych, takich jak kandydoza pochwy [29].

Potencjał przeciwwirusowy karwakrolu i eugenolu

W szczegółowym badaniu właściwości przeciwwirusowych karwakrolu, naukowcy skupili się na jego skuteczności przeciwko wirusowi opryszczki pospolitej (HSV) in vitro. W badaniu wykorzystano model komórkowy BSC-1 do zbadania, w jaki sposób karwakrol może zwalczać HSV, w szczególności analizując jego zdolność do zapobiegania infekcji, leczenia
zainfekowanych komórek i bezpośredniej inaktywacji wirusa. Badania wykazały, że karwakrol był skuteczny we wszystkich trzech scenariuszach, z półmaksymalnymi skutecznymi stężeniami (EC50) dla komórek zakażonych HSV-2 na poziomie 0,43, 0,19 i 0,51 mmol / l. Karwakrol był szczególnie skuteczny w zmniejszaniu transkrypcji i poziomów białek kilku kluczowych czynników wirusowych i cytokin, które są zwykle podwyższone podczas infekcji HSV-2. Badanie wykazało, że infekcja HSV-2 często prowadzi do zmniejszenia wewnątrzkomórkowej ubikwitynacji białek, krytycznego procesu dla zdrowia komórkowego, który karwakrol skutecznie odwrócił. Sugeruje to, że karwakrol nie tylko zapobiega replikacji wirusa, ale także pomaga w przywracaniu funkcji komórkowych zakłóconych przez wirusa. Ogólnie rzecz biorąc, odkrycia ujawniają, że karwakrol ma znaczące właściwości przeciwwirusowe, szczególnie przeciwko HSV-2, poprzez hamowanie wzrostu wirusa i modulowanie odpowiedzi immunologicznej komórki gospodarza [31].

Co więcej, w innym badaniu zbadano działanie przeciwwirusowe olejku z oregano, a w szczególności jego składników – karwakrolu i tymolu – przeciwko wirusom HIV i SIV (symian immunodeficiency virus). W przeciwieństwie do ich ograniczonej skuteczności przeciwko innym wirusom, takim jak zapalenie wątroby typu C, Zika i grypa, karwakrol i tymol skutecznie blokowały fuzję wirusa HIV z komórkami docelowymi, co stanowi istotny etap w cyklu życia wirusa. Badania wykazały, że karwakrol działa poprzez usuwanie cholesterolu z błony otoczki HIV-1, zakłócając w ten sposób zdolność wirusa do wnikania i infekowania komórek gospodarza. Zakłócenie to jest ważne, ponieważ fuzja wirusa z komórką gospodarza jest kluczowym mechanizmem rozprzestrzeniania się wirusa HIV. W badaniu zidentyfikowano specyficzne zmiany (mutacje) w wirusowym białku fuzyjnym gp41 jako mechanizm rozwoju oporności. Dalsze badania zależności między strukturą a aktywnością karwakrolu i tymolu doprowadziły do identyfikacji specyficznych motywów molekularnych kluczowych dla ich aktywności przeciwwirusowej i opracowania nowych, silniejszych analogów [32].

Dodatkowo, skuteczność karwakrolu w zwalczaniu grypy typu A została zbadana przy użyciu ekstraktu z Mosla chinensis Maxim, rośliny tradycyjnie stosowanej w medycynie chińskiej do leczenia objawów związanych z przeziębieniem i grypą. W badaniu wykorzystano mysie modele zainfekowane wirusem grypy A do oceny potencjału terapeutycznego karwakrolu. Wyniki były obiecujące, wykazując, że leczenie karwakrolem znacznie zmniejszyło uszkodzenie tkanki płucnej i złagodziło odpowiedź układu odpornościowego. Osiągnął te efekty poprzez dostosowanie równowagi typów komórek T-pomocniczych i obniżenie kluczowych szlaków zaangażowanych w rozpoznawanie wirusów i stan zapalny. Odkrycia te potwierdzają tradycyjne zastosowanie roślin bogatych w karwakrol w leczeniu infekcji dróg oddechowych i sugerują jego
użyteczność jako alternatywnego lub uzupełniającego leczenia grypy [33].

Ponadto w jednym z badań zbadano lecznicze działanie karwakrolu na perforacje przegrody nosowej u królików. W badaniu wzięło udział dwadzieścia jeden samców królików nowozelandzkich, podzielonych na trzy grupy, z perforowanymi przegrodami nosowymi, a następnie leczonych różnymi interwencjami. Po dwóch tygodniach wyniki wykazały znacznie wyższy wskaźnik zamknięcia perforacji w grupie leczonej karwakrolem w porównaniu z pozostałymi. W szczególności analiza histopatologiczna wykazała zwiększoną regenerację chrząstki i zwiększoną gęstość tkanki łącznej w tej grupie. W badaniu stwierdzono, że miejscowe stosowanie karwakrolu może znacznie poprawić gojenie perforacji przegrody nosowej, potencjalnie zmniejszając potrzebę interwencji chirurgicznych [34].

Eugenol na alergiczny nieżyt nosa

W badaniach oceniano wpływ eugenolu metylowego na ekspresję akwaporyny 5 (AQP5) w błonie śluzowej nosa szczurów cierpiących na alergiczny nieżyt nosa. Łącznie 128 szczurów rasy Wistar podzielono na kilka grup, w tym normalną kontrolę, kontrolę modelu alergicznego nieżytu nosa, pozytywną kontrolę budezonidu i cztery różne grupy dawkowania metyloeugenolu. Wyniki wykazały, że leczenie eugenolem metylowym doprowadziło do znacznego wzrostu ekspresji AQP5 w porównaniu z modelową kontrolą alergicznego nieżytu nosa, z efektami porównywalnymi do budezonidu po dwóch tygodniach. Badanie sugeruje, że eugenol metylu może być skuteczny w zmniejszaniu obrzęku błony śluzowej nosa i wydzielania gruczołów, wskazując na potencjalne nowe leczenie objawów alergicznego nieżytu nosa [35].

Eugenol przeciwko wirusom opryszczki pospolitej HSV-1 i HSV-2

Eugenol był również badany pod kątem wirusów opryszczki pospolitej HSV-1 i HSV-2. Badania in vitro wykazały, że eugenol skutecznie blokował replikację tych wirusów. Stwierdzono, że określone dawki eugenolu potrzebne do zahamowania 50% aktywności wirusa (IC50) wynoszą 25,6 mikrograma na mililitr dla HSV-1 i 16,2 mikrograma na mililitr dla HSV-2. Co ważne, stężenia te nie wykazywały toksyczności w testach cytotoksyczności przeprowadzonych do maksymalnej dawki 250 mikrogramów na mililitr. Co więcej, gdy eugenol został połączony z acyklowirem, powszechnie stosowanym lekiem przeciwwirusowym, mieszanina wykazywała działanie synergistyczne, co oznacza, że kombinacja była bardziej skuteczna w hamowaniu wirusów opryszczki niż każdy z tych związków osobno. Oprócz skuteczności in vitro, eugenol wykazał również potencjalne korzyści in vivo: stosowany miejscowo opóźniał wystąpienie zapalenia rogówki, choroby oczu często wywoływanej przez infekcje wirusem opryszczki, w modelu mysim.
Wyniki te podkreślają potencjał eugenolu jako opcji terapeutycznej w leczeniu lub leczeniu infekcji wywołanych przez wirusy opryszczki [36].

Karwakrol i eugenol przeciwko infekcjom bakteryjnym

Różne badania wykazały antybakteryjne właściwości karwakrolu i eugenolu w modelach zwierzęcych i laboratoryjnych. W jednym z badań podkreślono synergistyczne działanie eugenolu i probiotyku Lactobacillus plantarum ZS2058 (ZS2058) przeciwko zakażeniom Salmonellą u myszy. Eugenol wykazał selektywne działanie przeciwbakteryjne, które było silniejsze przeciwko Salmonelli niż sam ZS2058 podczas testów in vitro. Leczenie skojarzone znacznie poprawiło wskaźniki przeżywalności zakażonych myszy z 60% do 80%, co oznacza znaczną poprawę w porównaniu z działaniem każdego z tych środków osobno. Kombinacja okazała się dwukrotnie skuteczniejsza niż sam ZS2058 i sześciokrotnie skuteczniejsza niż sam eugenol w zapobieganiu infekcji Salmonellą [37].

Ponadto naukowcy ocenili skuteczność przeciwdrobnoustrojową aldehydu trans-cynamonowego (TC) i eugenolu (EG) przeciwko Acinetobacter baumannii. Wyniki wykazały, że zarówno TC, jak i EG znacząco zmniejszyły adhezję A. baumannii do ludzkich keratynocytów (HEK001) o około 2 do 3 log10 CFU/ml, co jest znaczącą redukcją wskazującą na silne działanie przeciwdrobnoustrojowe. Co więcej, związki te zmniejszyły również inwazję tych komórek o podobną wielkość. Podczas badania tworzenia biofilmu, który jest krytycznym czynnikiem trwałości i oporności infekcji, zarówno TC, jak i EG wykazały zmniejszenie masy biofilmu o około 1,5 do 2 log10 CFU / ml po 24 godzinach i 2 do 3,5 log10 CFU / ml po 48 godzinach w porównaniu do kontroli [38].

W innym badaniu oceniano również aktywność przeciwprątkową eugenolu (EUG) i jego pochodnych przeciwko Mycobacterium tuberculosis (Mtb) i prątkom niegruźliczym (NTM), a także ich interakcje z tradycyjnymi lekami przeciwgruźliczymi. Eugenol i jego pochodne nie tylko hamowały wzrost Mtb i prątków niegruźliczych (NTM), ale także wykazywały działanie synergistyczne z uznanymi lekami przeciwgruźliczymi, takimi jak ryfampicyna, izoniazyd, etambutol i pirazynamid. W badaniu szczególnie podkreślono, że te kombinacje były bardziej skuteczne niż same leki, szczególnie przeciwko wielolekoopornym szczepom Mtb [39].

Ponadto w jednym z badań zbadano zastosowanie karwakrolu jako środka terapeutycznego przeciwko Campylobacter jejuni. Wykorzystali oni kliniczny model mysi do oceny jego skuteczności w leczeniu kampylobakteriozy, infekcji wywołanej przez powszechny patogen odzwierzęcy. Wyniki wykazały, że do szóstego dnia po zakażeniu myszy leczone karwakrolem
wykazywały znaczną redukcję obciążenia patogenem – o dwa rzędy logarytmów niższą niż myszy kontrolne – i wykazywały łagodniejsze objawy choroby w porównaniu z myszami otrzymującymi placebo. Korzyści terapeutyczne karwakrolu nie ograniczały się do przewodu pokarmowego, o czym świadczy zmniejszona apoptoza jelit, zmniejszona prozapalna odpowiedź immunologiczna, zwiększona proliferacja komórek nabłonka okrężnicy i niższe ogólnoustrojowe markery stanu zapalnego, takie jak IFN-γ, TNF, MCP-1 i IL-6. Dodatkowo, karwakrol skutecznie zapobiegał rozprzestrzenianiu się C. jejuni do miejsc pozajelitowych, takich jak wątroba, nerki i płuca. Odkrycia te podkreślają potencjał karwakrolu jako obiecującej metody leczenia kampylobakteriozy [40].

Co ciekawe, badanie dotyczyło poprawy leczenia przewlekłych zakażeń ran przy użyciu nanocząstek zawierających karwakrol. Wyniki wykazały, że uwalnianie karwakrolu z nanocząstek było znacznie zwiększone w obecności bakterii, co sugeruje skuteczny mechanizm dostarczania na żądanie. Zamknięcie karwakrolu w nanocząstkach PCL również zwiększyło jego aktywność przeciwdrobnoustrojową o 2-4 razy. Badania dermatokinetyczne wykazały, że mikroigły zawierające nanocząsteczki karwakrolu PCL znacznie poprawiły retencję karwakrolu w skórze do 83,8% po 24 godzinach, w porównaniu do zaledwie 7,3% w przypadku mikroigieł zawierających wolny karwakrol. Ten innowacyjny system dostarczania ma potencjał do poprawy leczenia zakażonych ran przewlekłych, przezwyciężając ograniczenia tradycyjnych metod leczenia i zapewniając ukierunkowane podejście do zwalczania infekcji w martwiczych tkankach [41].

Dodatkowo, badacze ocenili potencjał przeciwdrobnoustrojowy karwakrolu wobec Klebsiella pneumoniae opornej na karbapenemy (CRKP). Skupili się na tym patogenie ze względu na jego oporność na antybiotyki karbapenemowe i polimyksynę. Wyniki badań wykazały, że karwakrol był w stanie wyeliminować wszystkie testowane komórki bakteryjne w ciągu czterech godzin od ekspozycji in vitro. Dodatkowo, skuteczność karwakrolu została również przetestowana in vivo przy użyciu modelu mysiego zakażonego producentami karbapenemazy Klebsiella pneumoniae (KPC). Wyniki testu in vivo wykazały, że leczenie karwakrolem znacznie poprawiło wskaźniki przeżycia, zmniejszyło obciążenie bakteriami w płukaniu otrzewnej i miało pozytywny wpływ na markery odpowiedzi immunologicznej, takie jak liczba białych krwinek i poziom płytek krwi. Wyniki te sugerują, że karwakrol może być skuteczną alternatywą w leczeniu zakażeń wywołanych przez CRKP, patogen znany z ogromnej oporności na wiele leków[42].

Inne badanie dotyczyło karwakrolu jako środka zapobiegawczego w leczeniu kampylobakteriozy, choroby żołądkowo-jelitowej wywoływanej przez Campylobacter jejuni, która znana jest z tego, że prowadzi do poinfekcyjnych powikłań autoimmunologicznych. Badanie wykazało, że chociaż profilaktyka karwakrolem nie zmieniła obciążenia patogenami żołądkowo-jelitowymi ani nie wpłynęła na skład ludzkiej komensalnej mikroflory jelitowej, znacznie poprawiła wyniki kliniczne. W szczególności leczenie karwakrolem zmniejszyło apoptozę w komórkach nabłonka okrężnicy i zmniejszyło prozapalne odpowiedzi immunologiczne zarówno w jelitach, jak i narządach pozajelitowych, takich jak wątroba i śledziona. Odkrycia te sugerują, że karwakrol może być cennym nieantybiotykowym środkiem profilaktycznym łagodzącym objawy ostrej kampylobakteriozy i potencjalnie zmniejszającym ryzyko późniejszych powikłań autoimmunologicznych [43].

Naukowcy pracowali również nad skutecznością eugenolu wobec opornego na metycylinę Staphylococcus aureus (MRSA) i wrażliwego na metycylinę S. aureus (MSSA). W badaniu wykorzystano zarówno modele in vitro, jak i in vivo. Wyniki wykazały, że eugenol znacząco hamował wzrost biofilmów MRSA i MSSA w sposób zależny od stężenia, skutecznie eliminując wcześniej ustalone biofilmy w stężeniach równych lub wyższych od minimalnego stężenia hamującego (MIC). In vivo, eugenol w stężeniach poniżej MIC zmniejszał kolonizację S. aureus w uchu środkowym szczura o 88%, zakłócał błony komórkowe, prowadził do wycieku zawartości bakteryjnej i obniżał poziom genów związanych z biofilmem i produkcją enterotoksyn. Co istotne, zaobserwowano znaczącą synergię, gdy eugenol połączono z karwakrolem, zwiększając eliminację ustalonych biofilmów [44].

Karwakrol na bakteryjne zapalenie pochwy (BV)

Przeprowadzono również badania nad właściwościami przeciwdrobnoustrojowymi karwakrolu wobec Gardnerella spp., które są istotne w patologii bakteryjnego zapalenia pochwy (BV). W badaniu oceniano pojedynczy i połączony wpływ karwakrolu, ρ-cymenu i linalolu zarówno na kultury planktoniczne, jak i biofilmy Gardnerella spp. Wyniki wykazały, że karwakrol miał silny efekt synergistyczny w hamowaniu kultur planktonicznych. Na poziomie sub-MIC, karwakrol i linalol były szczególnie skuteczne w zwalczaniu komórek biofilmu. Wykazano również, że związki te skutecznie zakłócają integralność biofilmu, zapobiegając regeneracji i odrastaniu po ekspozycji na świeżą pożywkę. Co ważne, olejki eteryczne i ich składniki nie wykazywały działania cytotoksycznego w odtworzonym modelu ludzkiego nabłonka pochwy. Wyniki te sugerują, że karwakrol, wraz z ρ-cymenem i linalolem, mogą stanowić realną alternatywę dla tradycyjnych antybiotyków w leczeniu BV [45].

Eugenol przeciwko leiszmaniozie

Naukowcy zbadali terapeutyczną rolę oleinianu eugenolu w leiszmaniozie trzewnej (VL), poważnej chorobie występującej głównie na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. Wykorzystali oni model mysi do zbadania, jak dobrze oleinian eugenolu może usunąć pasożyta
wywołującego chorobę. Wyniki były obiecujące: usunął on około 86,5% pasożytów w wątrobie i 84,1% w śledzionie. Badanie wykazało, że oleinian eugenolu pomaga układowi odpornościowemu lepiej zwalczać chorobę poprzez przesunięcie odpowiedzi immunologicznej w kierunku profilu Th1, który jest bardziej skuteczny przeciwko tego rodzaju infekcjom. Dzieje się tak poprzez aktywację pewnych szlaków w komórkach odpornościowych, które prowadzą do produkcji ważnych cząsteczek (takich jak IL-12 i IFN-γ), które pomagają zabijać pasożyty. Odkrycia te sugerują, że oleinian eugenolu może być użytecznym lekiem na VL [46]. Co więcej, inne badanie dotyczyło pochodnej eugenolu w leczeniu leiszmaniozy skórnej (CL), rodzaju leiszmaniozy, która atakuje skórę i jest głównym problemem zdrowotnym w ponad 98 krajach. Obecnie nie ma szczepionek na CL, a leczenie często ma poważne skutki uboczne. Pochodna eugenolu wykazała dobry potencjał w testach laboratoryjnych, skutecznie zabijając pasożyty i wykazując mniejszą toksyczność dla ludzkich komórek w porównaniu z niektórymi istniejącymi lekami. Była szczególnie skuteczna, gdy podawano ją doustnie zakażonym myszom, zmniejszając zarówno widoczne objawy, jak i liczbę pasożytów, podobnie jak w przypadku niektórych metod leczenia wstrzykiwanych do zmian chorobowych [47].

Eugenol dla zdrowia zębów

Co ciekawe, w badaniu porównano skuteczność pasty na bazie eugenolu i 0,2% żelu chlorheksydynowego w zapobieganiu zapaleniu kości wyrostka zębodołowego, bolesnemu schorzeniu, które może wystąpić po ekstrakcji trzecich zębów trzonowych (zębów mądrości). W badaniu wzięło udział 270 pacjentów poddanych ekstrakcji zębów mądrości. Pacjentów tych podzielono na trzy grupy: jedną leczoną żelem chlorheksydynowym, drugą pastą na bazie eugenolu oraz grupę kontrolną, która nie otrzymała żadnego leczenia pooperacyjnego. W ciągu siedmiu dni po zabiegu częstość występowania zapalenia kości wyrostka zębodołowego była znacznie niższa w grupie eugenolu, przy braku zgłoszonych przypadków, w porównaniu do 2% w grupie chlorheksydyny i 10% w grupie kontrolnej. W badaniu stwierdzono, że pasta na bazie eugenolu była bardziej skuteczna niż żel chlorheksydynowy w zapobieganiu zapaleniu kości wyrostka zębodołowego, a także zapewniała lepsze wyniki pod względem zmniejszania bólu pooperacyjnego, stanu zapalnego i wspomagania gojenia się ran [48].

Inne badanie koncentrowało się na opracowaniu i ocenie nanokapsułek zawierających eugenol w leczeniu infekcji przyzębia. Uwalnianie eugenolu z tych nanokapsułek in vitro wykazywało kontrolowany, dwufazowy wzór, co sugeruje skuteczny mechanizm uwalniania. Dodatkowo, testy żywotności komórek wykazały, że nanokapsułki były nietoksyczne. Testy in vivo na modelu szczurzym z indukowanym zapaleniem przyzębia wykazały, że nanokapsułki eugenolu skutecznie
zapobiegały resorpcji kości i poprawiały stan tkanki nabłonkowej dziąseł w porównaniu z grupą kontrolną. Odkrycia te pokazują, że nanokapsułki zawierające eugenol mogą być obiecującą opcją wzmocnienia efektów terapeutycznych eugenolu w leczeniu infekcji przyzębia [49]

Eugenol na kontaktowe zapalenie skóry

Ponadto, w jednym z badań zbadano potencjał eugenolu, zamkniętego w polimerowych nanonośnikach, w leczeniu kontaktowego zapalenia skóry – powszechnego stanu zapalnego skóry. Chociaż eugenol ma korzystne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, jego bezpośrednie zastosowanie może być problematyczne ze względu na lotność, nierozpuszczalność i potencjalne podrażnienie skóry. W badaniu przetestowano wpływ eugenolu i jego nanokapsułkowanej formy na ludzkie neutrofile i keratynocyty. Podczas gdy eugenol okazał się bezpieczny i korzystny dla neutrofili, wykazywał działanie cytotoksyczne na keratynocyty. Jednakże, gdy eugenol został zamknięty w nanonośnikach, znacznie zmniejszył te efekty cytotoksyczne. Testy in vivo z wykorzystaniem mysiego modelu kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia wykazały, że nanokapsułkowany eugenol (NCEUG) skutecznie zmniejszał stan zapalny, obrzęk ucha oraz naciek leukocytów i poziom IL-6 w porównaniu ze standardowym roztworem eugenolu. Sugeruje to, że nanokapsułkowanie eugenolu nie tylko łagodzi jego działanie drażniące, ale także zwiększa jego właściwości terapeutyczne, czyniąc go obiecującym lekiem na kontaktowe zapalenie skóry [50].

Podsumowanie

Karwakrol i eugenol wykazały potencjalne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze przeciw różnym gatunkom grzybów i bakterii. Mogą one stanowić skuteczne alternatywne terapie dla różnych infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Karwakrol, występujący w roślinach takich jak oregano i tymianek, oraz eugenol, przeważnie znajdowany w olejku goździkowym, skutecznie zwalczają patogeny takie jak gatunki Candida i Escherichia coli. Badania naukowe podkreśliły ich potencjał w leczeniu takich stanów jak kandydoza ustna i pochwy, gdzie okazały się równie skuteczne jak standardowe leczenia w redukowaniu objawów i eliminowaniu infekcji. Na przykład karwakrol i eugenol znacząco zmniejszyły jednostki tworzące kolonie Candida w jamie ustnej i wyeliminowały grzyby w pochwie odpowiednio. Ich mechanizmy działania obejmują zakłócanie błon komórkowych, hamowanie kluczowych procesów biosyntezy u patogenów oraz zwiększanie skuteczności konwencjonalnych środków przeciwdrobnoustrojowych poprzez efekty synergiczne. Co więcej, ich właściwości przeciwgrzybicze obejmują leczenie chorób wywoływanych przez dermatofity oraz grzyby odpowiedzialne za zapalenie rogówki, co wskazuje na ich zdolność do hamowania wzrostu, redukcji zjadliwości i zakłócania biofilmów. Ta podwójna funkcjonalność sprawia, że karwakrol i eugenol są szczególnie cenne w stanach medycznych, gdzie występuje oporność na standardowe leki. Podsumowując, integracja karwakrolu i eugenolu do schematów leczenia może znacząco poprawić wyniki terapeutyczne przeciwko infekcjom grzybiczym i mikrobiologicznym. Ich naturalne pochodzenie w połączeniu z potężnymi właściwościami bioaktywnymi wspiera ich potencjał jako alternatyw dla syntetycznych środków przeciwdrobnoustrojowych.

Disclaimer

Ten artykuł został napisany w celu edukacyjnym i ma na celu zwiększenie świadomości na temat omawianej substancji. Ważne jest aby zaznaczyć, ze omawiana jest substancja, a nie konkretny produkt. Informacje zawarte w tekście bazują na dostępnych badaniach naukowych i nie mają służyć jako porada medyczna, ani nie promują samoleczenia. Czytelnik powinien konsultować wszelkie decyzje dotyczące zdrowia i leczenia z kwalifikowanym specjalistą zdrowia.

Odnośniki

 

1.    
Chami,
N., Chami, F., Bennis, S., Trouillas, J. and Remmal, A., 2004. Antifungal
treatment with carvacrol and eugenol of oral candidiasis in immunosuppressed
rats. Brazilian Journal of Infectious Diseases, 8,
pp.217-226. https://www.scielo.br/j/bjid/a/ytsxWg3sR9kt5MD3BqkQ9GS/?lang=en

2.    
Chami,
F., Chami, N., Bennis, S., Trouillas, J. and Remmal, A., 2004. Evaluation of
carvacrol and eugenol as prophylaxis and treatment of vaginal candidiasis in an
immunosuppressed rat model. Journal of antimicrobial chemotherapy, 54(5),
pp.909-914. https://academic.oup.com/jac/article/54/5/909/811888

3.    
Saracino,
I.M., Foschi, C., Pavoni, M., Spigarelli, R., Valerii, M.C. and Spisni, E.,
2022. Antifungal activity of natural compounds vs. candida spp.: a mixture of
cinnamaldehyde and eugenol shows promising in vitro results. Antibiotics, 11(1),
p.73. https://www.mdpi.com/2079-6382/11/1/73

4.    
Khan,
S.N., Khan, S., Misba, L., Sharief, M., Hashmi, A. and Khan, A.U., 2019.
Synergistic fungicidal activity with low doses of eugenol and amphotericin B
against Candida albicans. Biochemical and Biophysical Research
Communications, 518(3), pp.459-464. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X19315700

5.    
Biernasiuk,
A., Baj, T. and Malm, A., 2022. Clove essential oil and its main constituent,
eugenol, as potential natural antifungals against Candida spp. alone or in
combination with other antimycotics due to synergistic interactions. Molecules, 28(1),
p.215. https://www.mdpi.com/1420-3049/28/1/215

6.    
de
Paula SB, Bartelli TF, Di Raimo V, Santos JP, Morey AT, Bosini MA, Nakamura CV,
Yamauchi LM, Yamada-Ogatta SF. Effect of Eugenol on Cell Surface
Hydrophobicity, Adhesion, and Biofilm of Candida tropicalis and Candida
dubliniensis Isolated from Oral Cavity of HIV-Infected Patients. Evid Based
Complement Alternat Med. 2014;2014:505204. doi: 10.1155/2014/505204. Epub 2014
Apr 3. PMID: 24799938; PMCID: PMC3996878. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24799938/

7.    
Jafri
H, Banerjee G, Khan MSA, Ahmad I, Abulreesh HH, Althubiani AS. Synergistic
interaction of eugenol and antimicrobial drugs in eradication of single and
mixed biofilms of Candida albicans and Streptococcus mutans. AMB Express. 2020
Oct 19;10(1):185. doi: 10.1186/s13568-020-01123-2. Erratum in: AMB Express.
2020 Dec 14;10(1):218. PMID: 33074419; PMCID: PMC7573028. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33074419/

8.    
Chami,
N., Bennis, S., Chami, F., Aboussekhra, A. and Remmal, A., 2005. Study of
anticandidal activity of carvacrol and eugenol in vitro and in vivo. Oral
microbiology and immunology, 20(2), pp.106-111. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1399-302X.2004.00202.x

9.    
Hassan
HA, Geniady MM, Abdelwahab SF, Abd-Elghany MI, Sarhan HA, Abdelghany AA, Kamel
MS, Rodriguez AE, Alio JL. Topical Eugenol Successfully Treats Experimental
Candida albicans-Induced Keratitis. Ophthalmic Res. 2018;60(2):69-79. doi:
10.1159/000488907. Epub 2018 Jul 3. PMID: 29969774. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29969774/

10.  Lone, S.A. and Ahmad, A., 2020. Inhibitory
effect of novel Eugenol Tosylate Congeners on pathogenicity of Candida
albicans. BMC complementary medicine and therapies, 20,
pp.1-14. https://link.springer.com/article/10.1186/s12906-020-02929-0

11.  Latifah-Munirah, B., Himratul-Aznita, W.H. and
Mohd Zain, N., 2015. Eugenol, an essential oil of clove, causes disruption to
the cell wall of Candida albicans (ATCC 14053). Frontiers in Life
Science, 8(3), pp.231-240. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21553769.2015.1045628

12.  Péret, V.A.C., Reis, R.C.F.M., Braga, S.F.P.,
Benedetti, M.D., Caldas, I.S., Carvalho, D.T., de Andrade Santana, L.F.,
Johann, S. and de Souza, T.B., 2023. New miconazole-based azoles derived from
eugenol show activity against Candida spp. and Cryptococcus gattii by
inhibiting the fungal ergosterol biosynthesis. European Journal of
Medicinal Chemistry, 256, p.115436. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0223523423004026

13.  Didehdar, M., Chegini, Z. and Shariati, A.,
2022. Eugenol: A novel therapeutic agent for the inhibition of Candida species
infection. Frontiers in Pharmacology, 13, p.872127. https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2022.872127/full

14.  da Silva, I.C.G., de Pontes Santos, H.B.,
Cavalcanti, Y.W., Nonaka, C.F.W., de Sousa, S.A. and de Castro, R.D., 2017.
Antifungal activity of eugenol and its association with nystatin on Candida
albicans. Pesquisa Brasileira em Odontopediatria e Clínica Integrada, 17(1),
pp.1-8. https://www.redalyc.org/pdf/637/63749543017.pdf

15.  Acuna E, Ndlovu E, Molaeitabari A, Shahina Z,
Dahms TES. Carvacrol-Induced Vacuole Dysfunction and Morphological Consequences
in Nakaseomyces glabratus and Candida albicans.
Microorganisms. 2023 Dec 4;11(12):2915. doi: 10.3390/microorganisms11122915.
PMID: 38138059; PMCID: PMC10745442. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38138059/

16.  Sharifzadeh A, Shokri H, Abbaszadeh S.
Interaction of carvacroland voriconazole against drug – resistant Candida
strains isolated from patients with candidiasis. J Mycol Med. 2019
Apr;29(1):44-48. doi: 10.1016/j.mycmed.2018.11.001. Epub 2018 Dec 13. PMID:
30554935. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30554935/

17.  Ismail M, Srivastava V, Marimani M, Ahmad A.
Carvacrol modulates the expression and activity of antioxidant enzymes in
Candida auris. Res Microbiol. 2022 Mar-Apr;173(3):103916. doi:
10.1016/j.resmic.2021.103916. Epub 2021 Dec 1. PMID: 34863882. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34863882/

18.  Niu C, Wang C, Yang Y, Chen R, Zhang J, Chen H,
Zhuge Y, Li J, Cheng J, Xu K, Chu M, Ren C, Zhang C, Jia C. Carvacrol
Induces Candida albicans Apoptosis Associated With Ca²⁺/Calcineurin
Pathway. Front Cell Infect Microbiol. 2020 Apr 30;10:192. doi:
10.3389/fcimb.2020.00192. PMID: 32426298; PMCID: PMC7203418. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32426298/

19.  Khan A, Ahmad A, Ahmad Khan L, Padoa CJ, van
Vuuren S, Manzoor N. Effect of two monoterpene phenols on antioxidant defense
system in Candida albicans. Microb Pathog. 2015 Mar;80:50-6. doi:
10.1016/j.micpath.2015.02.004. Epub 2015 Feb 11. PMID: 25681060. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25681060/

20.  Balef SSH, Hosseini SS, Asgari N, Sohrabi A,
Mortazavi N. The inhibitory effects of carvacrol, nystatin, and their
combination on oral candidiasis isolates. BMC Res Notes. 2024 Apr 11;17(1):104.
doi: 10.1186/s13104-024-06767-y. PMID: 38605312; PMCID: PMC11010274. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38605312/

21.  Swetha TK, Vikraman A, Nithya C, Hari Prasath
N, Pandian SK. Synergistic antimicrobial combination of carvacrol and thymol
impairs single and mixed-species biofilms of Candida albicans and Staphylococcus
epidermidis. Biofouling. 2020 Nov;36(10):1256-1271. doi:
10.1080/08927014.2020.1869949. Epub 2021 Jan 12. PMID: 33435734. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33435734/

22.  Labib GS, Aldawsari H. Innovation of natural
essential oil-loaded Orabase for local treatment of oral candidiasis. Drug Des
Devel Ther. 2015 Jun 29;9:3349-59. doi: 10.2147/DDDT.S85356. PMID: 26170621;
PMCID: PMC4492630. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26170621/

23.  Morgaan HA, Omar HMG, Zakaria AS, Mohamed NM.
Repurposing carvacrol, cinnamaldehyde, and eugenol as potential anti-quorum
sensing agents against uropathogenic Escherichia coli isolates in Alexandria,
Egypt. BMC Microbiol. 2023 Oct 23;23(1):300. doi: 10.1186/s12866-023-03055-w.
PMID: 37872476; PMCID: PMC10591344. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37872476/

24.  Khan I, Bahuguna A, Kumar P, Bajpai VK, Kang
SC. Antimicrobial Potential of Carvacrol against Uropathogenic Escherichia
coli via Membrane Disruption, Depolarization, and Reactive Oxygen
Species Generation. Front Microbiol. 2017 Dec 6;8:2421. doi:
10.3389/fmicb.2017.02421. PMID: 29270161; PMCID: PMC5724232. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29270161/

25.  Chung D, Cho TJ, Rhee MS. Citrus fruit extracts
with carvacrol and thymol eliminated 7-log acid-adapted Escherichia coli
O157:H7, Salmonella typhimurium, and Listeria monocytogenes: A potential of
effective natural antibacterial agents. Food Res Int. 2018 May;107:578-588.
doi: 10.1016/j.foodres.2018.03.011. Epub 2018 Mar 5. PMID: 29580522. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29580522/

26.  Yuan W, Yuk HG. Effects of Sublethal Thymol,
Carvacrol, and trans-Cinnamaldehyde Adaptation on Virulence
Properties of Escherichia coli O157:H7. Appl Environ
Microbiol. 2019 Jul 1;85(14):e00271-19. doi: 10.1128/AEM.00271-19. PMID:
31076428; PMCID: PMC6606878. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31076428/

27.  de Oliveira Pereira, F., Mendes, J.M. and de
Oliveira Lima, E., 2013. Investigation on mechanism of antifungal activity of
eugenol against Trichophyton rubrum. Medical Mycology, 51(5),
pp.507-513. https://academic.oup.com/mmy/article/51/5/507/953026

28.  Campaniello, D., Corbo, M.R. and Sinigaglia,
M., 2010. Antifungal activity of eugenol against Penicillium, Aspergillus, and
Fusarium species. Journal of Food Protection, 73(6),
pp.1124-1128. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0362028X22128383

29.  Sosto F, Benvenuti C; CANVA Study Group.
Controlled study on thymol + eugenol vaginal douche versus econazole in vaginal
candidiasis and metronidazole in bacterial vaginosis. Arzneimittelforschung.
2011;61(2):126-31. doi: 10.1055/s-0031-1296178. PMID: 21428248. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21428248/

30.  Yu, B., Li, C., Gu, L., Zhang, L., Wang, Q.,
Zhang, Y., Lin, J., Hu, L., Jia, Y., Yin, M. and Zhao, G., 2022. Eugenol
protects against Aspergillus fumigatus keratitis by inhibiting inflammatory
response and reducing fungal load. European Journal of Pharmacology, 924,
p.174955. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014299922002163

31.  Wang, L., Wang, D., Wu, X., Xu, R. and Li, Y.,
2020. Antiviral mechanism of carvacrol on HSV-2 infectivity through inhibition
of RIP3-mediated programmed cell necrosis pathway and ubiquitin-proteasome
system in BSC-1 cells. BMC Infectious Diseases, 20,
pp.1-16. https://link.springer.com/article/10.1186/s12879-020-05556-9

32.  Mediouni, S., Jablonski, J.A., Tsuda, S.,
Barsamian, A., Kessing, C., Richard, A., Biswas, A., Toledo, F., Andrade, V.M.,
Even, Y. and Stevenson, M., 2020. Oregano oil and its principal component,
carvacrol, inhibit HIV-1 fusion into target cells. Journal of virology, 94(15),
pp.10-1128. https://journals.asm.org/doi/full/10.1128/jvi.00147-20

33.  Zheng, K.E., Wu, S.Z., Lv, Y.W., Pang, P.,
Deng, L.I., Xu, H.C., Shi, Y.C. and Chen, X.Y., 2021. Carvacrol inhibits the
excessive immune response induced by influenza virus A via suppressing viral
replication and TLR/RLR pattern recognition. Journal of
Ethnopharmacology, 268, p.113555. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874120334437

34.  Çengel Kurnaz S, Kuruca N, Güvenç D, Kaya MT,
Güvenç T. Topical Administration of Carvacrol Improves Healing in Nasal Septal Perforation:
An Experimental Animal Study. Am J Rhinol Allergy. 2022 Jul;36(4):503-509. doi:
10.1177/19458924221085157. Epub 2022 Mar 3. PMID: 35238647. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35238647/

35.  Wu, N., Zhang, X.L., Hou, Y., Lin, L.X. and
Zhang, X.B., 2019. Effect of methyl eugenol on nasal mucosal aquaporin 5 in
rats with allergic rhinitis. Beijing da xue xue bao. Yi xue ban=
Journal of Peking University. Health Sciences, 51(6),
pp.1036-1041.

36.  Benencia F, Courrèges MC. In vitro and in vivo
activity of eugenol on human herpesvirus. Phytother Res. 2000
Nov;14(7):495-500. doi:
10.1002/1099-1573(200011)14:7<495::aid-ptr650>3.0.co;2-8. PMID: 11054837.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11054837/

37.  Song F, Liu J, Zhao W, Huang H, Hu D, Chen H,
Zhang H, Chen W, Gu Z. Synergistic Effect of Eugenol and Probiotic Lactobacillus
Plantarum Zs2058 Against Salmonella Infection in
C57bl/6 Mice. Nutrients. 2020 May 30;12(6):1611. doi: 10.3390/nu12061611. PMID:
32486242; PMCID: PMC7352263. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32486242/

38.  Karumathil DP, Surendran-Nair M,
Venkitanarayanan K. Efficacy of Trans-cinnamaldehyde and Eugenol in Reducing
Acinetobacter baumannii Adhesion to and Invasion of Human Keratinocytes and
Controlling Wound Infection In Vitro. Phytother Res. 2016 Dec;30(12):2053-2059.
doi: 10.1002/ptr.5713. Epub 2016 Sep 13. PMID: 27619325. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27619325/

39.  de Almeida AL, Caleffi-Ferracioli KR, de L
Scodro RB, Baldin VP, Montaholi DC, Spricigo LF, Nakamura-Vasconcelos SS,
Hegeto LA, Sampiron EG, Costacurta GF, Dos S Yamazaki DA, F Gauze G, Siqueira
VL, Cardoso RF. Eugenol and derivatives activity against Mycobacterium
tuberculosis, nontuberculous mycobacteria and other bacteria. Future Microbiol.
2019 Mar;14:331-344. doi: 10.2217/fmb-2018-0333. Epub 2019 Feb 13. PMID:
30757916. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30757916/

40.  Mousavi S, Schmidt AM, Escher U, Kittler S,
Kehrenberg C, Thunhorst E, Bereswill S, Heimesaat MM. Carvacrol ameliorates
acute campylobacteriosis in a clinical murine infection model. Gut Pathog. 2020
Jan 8;12:2. doi: 10.1186/s13099-019-0343-4. PMID: 31921356; PMCID: PMC6947993. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31921356/

41.  Mir M, Permana AD, Ahmed N, Khan GM, Rehman AU,
Donnelly RF. Enhancement in site-specific delivery of carvacrol for potential
treatment of infected wounds using infection responsive nanoparticles loaded
into dissolving microneedles: A proof of concept study. Eur J Pharm Biopharm.
2020 Feb;147:57-68. doi: 10.1016/j.ejpb.2019.12.008. Epub 2019 Dec 27. PMID:
31883906. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31883906/

42.  de Souza GHA, Dos Santos Radai JA, Mattos Vaz
MS, Esther da Silva K, Fraga TL, Barbosa LS, Simionatto S. In vitro and in vivo
antibacterial activity assays of carvacrol: A candidate for development of
innovative treatments against KPC-producing Klebsiella pneumoniae. PLoS One.
2021 Feb 22;16(2):e0246003. doi: 10.1371/journal.pone.0246003. PMID: 33617571;
PMCID: PMC7899316. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33617571/

43.  Heimesaat MM, Langfeld LQ, Schabbel N, Mousavi
S, Bereswill S. Carvacrol prophylaxis improves clinical outcome and dampens
apoptotic and pro-inflammatory immune responses upon Campylobacter jejuni
infection of human microbiota-associated IL-10-/- mice. Eur J Microbiol Immunol
(Bp). 2024 Mar 11. doi: 10.1556/1886.2024.00009. Epub ahead of print. PMID:
38466378. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38466378/

44.  Yadav MK, Chae SW, Im GJ, Chung JW, Song JJ.
Eugenol: a phyto-compound effective against methicillin-resistant and
methicillin-sensitive Staphylococcus aureus clinical strain biofilms. PLoS One.
2015 Mar 17;10(3):e0119564. doi: 10.1371/journal.pone.0119564. PMID: 25781975;
PMCID: PMC4364371. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25781975/

45.  Sousa LGV, Castro J, Cavaleiro C, Salgueiro L,
Tomás M, Palmeira-Oliveira R, Martinez-Oliveira J, Cerca N. Synergistic effects
of carvacrol, α-terpinene, γ-terpinene, ρ-cymene and linalool against
Gardnerella species. Sci Rep. 2022 Mar 15;12(1):4417. doi:
10.1038/s41598-022-08217-w. PMID: 35292704; PMCID: PMC8924259. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35292704/

46.  Charan Raja MR, Kar A, Srinivasan S, Chellappan
D, Debnath J, Kar Mahapatra S. Oral administration of eugenol oleate cures
experimental visceral leishmaniasis through cytokines abundance. Cytokine. 2021
Sep;145:155301. doi: 10.1016/j.cyto.2020.155301. Epub 2020 Oct 28. PMID:
33127258. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33127258/

47.  Teixeira RR, Rodrigues Gazolla PA, Borsodi MPG,
Castro Ferreira MM, Andreazza Costa MC, Costa AV, Cabral Abreu Grijó B, Rossi
Bergmann B, Lima WP. Eugenol derivatives with 1,2,3-triazole moieties: Oral
treatment of cutaneous leishmaniasis and a quantitative structure-activity
relationship model for their leishmanicidal activity. Exp Parasitol. 2022
Jul;238:108269. doi: 10.1016/j.exppara.2022.108269. Epub 2022 May 5. PMID:
35526574. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35526574/

48.  Jesudasan JS, Wahab PU, Sekhar MR.
Effectiveness of 0.2% chlorhexidine gel and a eugenol-based paste on
postoperative alveolar osteitis in patients having third molars extracted: a
randomised controlled clinical trial. Br J Oral Maxillofac Surg. 2015 Nov;53(9):826-30.
doi: 10.1016/j.bjoms.2015.06.022. Epub 2015 Jul 16. PMID: 26188932. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26188932/

49.  Pramod K, Aji Alex MR, Singh M, Dang S, Ansari
SH, Ali J. Eugenol nanocapsule for enhanced therapeutic activity against
periodontal infections. J Drug Target. 2016;24(1):24-33. doi:
10.3109/1061186X.2015.1052071. Epub 2015 Jun 16. PMID: 26079717. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26079717/

50.  de Araújo Lopes A, da Fonseca FN, Rocha TM, de
Freitas LB, Araújo EVO, Wong DVT, Lima Júnior RCP, Leal LKAM. Eugenol as a
Promising Molecule for the Treatment of Dermatitis: Antioxidant and
Anti-inflammatory Activities and Its Nanoformulation. Oxid Med Cell Longev.
2018 Dec 11;2018:8194849. doi: 10.1155/2018/8194849. PMID: 30647816; PMCID:
PMC6311755. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30647816/