Semax, czyli heptapeptyd o sekwencji Met-Glu-His-Phe-Pro-Gly-Pro, to środek z Rosji stosowany w celu zapobiegania i leczeniu zaburzeń krążenia.

Jest on wpisany na listę ważnych i niezbędnych leków przez rząd Rosyjski [1]. Mimo zastosowania semaxu w leczeniu szpitalnym w Rosji dostępny jest w aptekach bez recepty. Dzieje się tak, ponieważ mimo wielu badań na ludziach i szczurach nie wykazano skutków ubocznych. Dodatkowo nie widnieje na listach zabronionych środków Światowej Agencji Antydopingowej (WADA).

Ponad 20-letnie, intensywne badania rosyjskich naukowców nad wpływem Semaxu – na organizm wykazały, iż jest użyteczny oraz stosowany:
– w leczeniu po udarze oraz by zmniejszyć ryzyko jego wystąpieniam [2], [3],
– przy przemijającym ataku niedokrwiennym (TIA) poprzez neuroprotekcyjne działanie w przypadku niedotlenienia mózgu, [4]
– w przypadkach zaburzeń pamięci i koncentracji, [5]
– przy wrzodach w przewodzie pokarmowym, [6]
– przy chorobie nerwu wzrokowego [7]
– przy wzmacnianiu odpowiedzi układu odpornościowego indukowanego stresem [8]

Jakie mechanizmy działania ma Semaks?

Po 1 – Zwiększa stężenie BDNF w mózgu [9] co może bezpośrednio przełożyć się na lepsze skupienie oraz zdolności kognitywne. BDNF jest kluczowy i niezbędny do procesu poznawczego, plastyczności synaptycznej i żywotności neuronów. Niskie stężenie BDNF może pogłębiać depresję oraz zaburzenia lękowe, więc semax poprzez podniesienie stężenia BDNF powinien zmniejszać ryzyko ich wystąpienia, lub ich pogłębienia.

Po 2 – Zmniejsza rozpad enkefalin, czyli substancji opioido podobnych naturalnie występujących w naszym mózgu odpowiedzialnych za nastrój oraz łagodzenie bólu, co może się przełożyć na lepsze samopoczucie w przypadku przewlekłego bólu. [10]

Po 3 – Działa neuroprotekcyjnie [11] czyli chroni układ nerwowy przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Zmniejsza on ryzyko wystąpienia i pogłębienia chorób neurodegeneracyjnych oraz hamuje niekorzystne działanie stresu na układ nerwowy.

Po 4 – Wpływa na ekspresję genów powiązanych z układem odpornościowym oraz układem sercowo-naczyniowym [12] co (w razie poparcia większą ilością badań na dużych grupach ludzi) może pomagać w prewencji patologii związanych z tymi układami.

Jak to wygląda w praktyce?

W wielu przypadkach stosowanie semaksu w postaci aerozolu donosowego u ochotników powodowało wrażenie wyostrzonej wrażliwości na kolory, poprawę skupienia oraz nastroju. Działanie może być odczuwalne kilka minut po użyciu.
Bezpośrednie, subiektywne działanie semaksu najbardziej odczuwalne było u osób skarżących się na problemy ze skupieniem, rozdrażnienie, brak motywacji oraz przewlekłe zmęczenie.

Czy Semax jest bezpieczny dla ludzi?

W Badaniu na ponad 200 osobach z obniżonym przepływem krwi w mózgu [13] terapia Semaxem pozwoliła zmniejszyć ogólne uszkodzenia mózgu pacjentom oraz zmniejszyć ryzyko potencjalnych przyszłych udarów. Dodatkowo badanie wykazało, iż u wszystkich pacjentów Semax był „dobrze tolerowany” i nie wykazał żadnych skutków ubocznych.

1 – https://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js19766ru/
2 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11517472/
3 – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292406/
4 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17603664/
5 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9173745/
6 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12459874/
7 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10741256/
8 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31028579/
9 – https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306987706005391
10 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11443939/
11 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17385423/
12 – https://bmcgenomics.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2164-15-228
13 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15792140/